Ana malzemeye sadık kalın: Ham malzemeler ile evimizi nasıl dekore edebiliriz?

Özlem K. Özlem K.
A2 house, vps architetti vps architetti Study/office
Loading admin actions …

Binaların inşasında kullanılan ana malzemeleri saklama eğilimi vardır. Bu ham malzemeler sanki asla görünmemeli, üstleri sıva, boya ve çeşitli kaplamalar ile örtülmeli, kablolar ve binanın benzeri diğer işlevsel unsurları duvarların içine saklanmalı ve dışarıdan yalnızca tertemiz yüzeyler görünmeli anlayışı modernist mimarlık tarihinde zaman zaman kırılmış olsa da, hiçbir zaman ana akım olacak kadar yaygınlaşmamıştır.

Ana malzemeye sadık kalma (malzemelere dürüstlük adıyla da bilinir) prensibine göre, bir yapıdaki herhangi bir malzeme sadece gerektiği yerde ve doğal bir şekilde kullanılmalıdır ve gizlenmemelidir. Bu görüşe göre örneğin beton yüzeyler boyanmamalı ve inşaat yapım tekniği içselleştirilmelidir. Aynı sebeplerden yüzeylerde yer alan pürüzlü bölgeler de düzeltilmemelidir. Bu prensibi uygulayan brütalist mimari, ekspresyonist mimari, endüstriyel mimari gibi modernist mimari akımlar bulunmaktadır. 

Brütalist akım, adının da işaret ettiği gibi, başta beton olmak üzere koyu renkli işlenmemiş malzemeleri ve boyasız çelik ve camı öne çıkaran bir yaklaşımdır. Ekspresyonist mimarinin  önemli özelliklerinden biri ise çelik ve camın popülerliği ile binanın ana iskeletinin görünür bırakılması, su borularını, elektrik kablolarını ve benzeri birçok işlevsel detayı saklamak yerine ön plana çıkarmasıdır. Endüstriyel tasarımın özelliği ise, ticari, endüstriyel unsurları dekoratif olarak konutlarda kullanmasıdır.

Tüm bu akımlar günümüzde yeniden trend haline gelmiş ve hiç olmadıkları kadar yaygınlaşmaya başlamış vaziyetteler. Günümüzde, yapı malzemelerinin güzelliğini ortaya çıkarmak için birçok mimar, iç mimar ve tasarımcı bu ham malzemeleri konutlarda gösterişli birer dekoratif öge olarak kullanıyor. Bizler de bu sayfamızda ana malzemeye sadık kalınarak tasarlanmış yapıları derledik. Ev ya da iş yerlerinizde alışılmışın dışında bir tasarım kullanmak istiyorsanız, bu örnekler sizler için de ilham kaynağı olabilir.

Ahşabın güzel dokusunu saklamayın

Yapısal örneklerden biri ve en yaygın olanı, rustik ve country (kırsal) tarzdaki binalarda sıklıkla karşımıza çıkan ahşap tavan ve kirişlerdir. Eklektik tasarıma sahip konutlarda da sıklıkla kullanılan bu ham ahşaptan tavan ve kirişler, bulundukları yapıya sıcak ve samimi bir hava verirler ve tavanın daha yüksek olmasını sağlarlar. Fotoğraftaki örnekte İtalyan VPS Mimarlık tarafından tasarlanmış bir konut görmekteyiz. Modern ve sade bir iç mimariye sahip olan konutun yüksek ahşap tavanı, mekanın yıldızı olma özelliğini taşıyor.

Beton yüzeyi olduğu gibi ortaya çıkarın

Brütal beton da endüstriyel iç tasarım prensibinin en çok kullandığı unsurlardan biri. Brütal tasarım adını Fransızca işlenmemiş anlamına gelen brut kelimesinden almaktadır. Betonun muhteşem gri tonunun cesurca sergilendiği duvarlar, zeminler ve tavanlar birlikte kullanıldıkları mobilya ve aksesuarları öne çıkarma konusunda da ustalar. Sıva ve badana ile kaplanmış kusursuz duvarlar yerine ham malzemenin tüm güzelliğini gözler önüne seren brüt beton duvarlar, özgün bir dekorasyon yapmak isteyen okuyucularımız için şahane bir örnek. Arzu edilirse, brüt betona epoksi cila ile parlak bir görünüm kazandırmak da mümkün. 

Binayı taşıyan metal konstrüksiyonu gizlemeyin

Çağdaş bir tasarıma sahip binalarda, binayı ayakta tutan çelik konstrüksiyon da artık duvarların içinde gizli değil, aksine en çok göz önüne çıkarılıp vurgulanan birer dekoratif unsur olarak kullanılıyor. Geometrik ve kusursuz plana sahip metal uzantılar fotoğraftaki örnekte olduğu üzere cam ile kullanıldığında özellikle çok şık duruyor. Metalin sağlam duruşu ile camın kırılganlığının muhteşem bir kontrast oluşturması, bu birlikteliği özel kılan başlıca unsur. Alman mimarlık firması Buttler tarafından tasarlanan bu konutta, metal, cam, ahşap gibi malzemeler müthiş bir uyum içerisinde kullanılmış. Soğuk bir kış gecesi çekilen fotoğrafta da görüldüğü üzere, gün ışığı tonundaki iç aydınlatmalar ile dışarısının soğuk ve karlı görüntüsü kusursuz bir kontrast oluşturuyor.

Harman tuğla duvarlarınız sıvayla kapatmayın

En yaygın kullanılan bir diğer ham malzeme örneği ise harman tuğlalar. Ülkemizde maalesef harman tuğla ile inşa edilmiş binaların sayısı eser miktarda. Görsel açıdan mükemmel bir dekoratif öge olan harman tuğla duvarlar modenist çizgilere sahip konut ve iş yerlerine endüstriyel bir ambiyans sağlıyor. Ülkemizde de son dönem popüler olan bu görüntüyü harman tuğla kaplamaları ya da tuğla görünümlü paneller ile gerçekleştirebilirsiniz. Her ne kadar ana malzemeye sadık kalma prensibimize aykırı olsa da, kolayca uygulanabilecek bu tür malzemeler sayesinde, sizler de evinizde harman tuğladan örülmüş gibi duran duvarlara sahip olabilirsiniz.

Tuğla desenli duvar kağıdı ve paneller başlıklı yazımız bu konuda sizlere kılavuz olabilir.

Boruları açığa çıkarın

Geldik en sıra dışı konulardan birine. Binalarımızda en çok saklamaya çalıştığımız yapılar, sanıyorum ki su boruları, elektrik kabloları, gider tesisatları, yapıların bağlantı noktaları ve benzeri unsurlardır. Fotoğrafta görmüş olduğunuz binada ise ünlü İtalyan mimar Renzo Piano tüm bunların zıttını uygulamış, yapılarda saklanmak istenen ne kadar yapısal özellik varsa, hepsini binanın dışına çıkarmıştır. Paris’teki Ulusal Sanat Merkezi—Pompidou Centre, ekspresyonist mimarinin simgesi haline gelmiş, çok özel bir yapıdır. İtalyan Renzo Piano ve İngiliz Richard Rogers tarafından tasarlanan yapının adeta tüm iskelet sistemi ve iç organları dışarıda bulunmaktadır. Son derece cüretkâr ve avangart bir yapıya sahip olan bina, döneminin konstrüktivist fikirleri ve teknolojisinden esinlenmişti. Binayı sarmalayan yapı unsurları, boruların görünür bırakılması ve iç mekânı şekillendiren mekanik aksamlar bu yaklaşımın ürünüdür. 

Konutlarda da bu denli cesur ve gösterişli olamamakla birlikte, bu tür yapısal özellikler kullanılmakta, havalandırma boruları, duvar üzerinden gelen elektrik kabloları ve benzeri birçok unsur gözler önüne serilmektedir.

Taş duvarlarınızı gözler önüne serin

Sonuncu örneğimiz ise kültürümüzde de olan ve eski yapılarda sıklıkla kullanılan taşlar. Anadolu'nun hemen hemen yer noktasında bulunan eski Rum köylerinde görmeye alışık olduğumuz, günümüzde de yöresel mimariye uyum sağlamak adına bilinçli mimarlar tarafından tercih edilen taş duvarlar muhteşem görüntüleri, iyi birer izolasyon malzemesi olmaları ve ahşap, metal gibi farklı malzemeler ile şık bir şekilde uyum sağlamaları nedeniyle, ülkemizde sıkça tercih edilen ham malzeme türlerinin başında geliyor. Tıpkı, Bodrum Gümüşlük'te konumlanan ve ödüllü bir mimar tarafından tasarlanan, Völker & Engels portföyünde yer alan bu konut gibi.

Need help with your home project?
Get in touch!

Highlights from our magazine